logo mns archeopodzamcze
logo mns archeopodzamcze
  • Podzamcze
    • Dzielnica nadodrzańska
    • Archeologia
  • Zabudowa
    • Domy mieszkalne
    • Infrastruktura
  • Mieszkańcy
    • Handel i rzemiosła
    • Dieta
  • O projekcie
    • Cele projektu
    • Autorzy
  • Monografia
  • Archiwum

Civitas et urbs

Szczecin od średniowiecza do współczesności. Kwartał I

um zachpomMNiSW LOGOMKiDN LOGONPRH LOGO

um zachpomMNiSW LOGOMKiDN LOGONPRH LOGO

Zabytki według chronologii:

  • Wczesne średniowiecze
  • Późne średniowiecze
  • Okres nowożytny

Zabytki według funkcji:

  • Naczynia
  • Przybory
  • Ubiór, ozdoby, instrumenty
  • Narzędzia, transport

Zabytki według surowca:

  • Drewno, kora, łyko
  • Glina, fajans, kamionka, skała
  • Metale
  • Poroże, kość
  • Skóra, tkanina
  • Szkło
  • Start
  • Zabytki
  • Czcionka:
  • Kontrast:

Drewno, kora, łyko

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Odpad tokarski - Odpad tokarski. Obróbka drewna metodą toczenia zalicza się do najstarszych rzemiosł średniowiecznych. Toczenie talerzy, misek i kubków czasem przypisuje się wykwalifikowanym wytwórcom, dysponującym tokarką z napędem ręcznym, lub bardziej zaawansowaną – z napędem nożnym. Istnieje również opinia, że tokarka była jednym z pierwszych wymyślonych przez człowieka urządzeń do mechanicznej obróbki drewna, o stosunkowo prostej konstrukcji – z zaledwie kilku różnej grubości beleczek połączonych wzajemnie systemem kołków i klinów, stosowanym powszechnie. Jak dotąd, podczas prac wykopaliskowych w Szczecinie nie natrafiono na jednoznaczne ślady pracowni tokarskiej. Znane są natomiast pojedyncze odpady powstałe podczas wytaczania naczyń z klocków drewna, tzw. odpady tokarskie, które mają różne kształty w zależności od wytwarzanego przedmiotu. Ich obecność na Wzgórzu Zamkowym pozwala domyślać się istnienia pracowni zaspokajającej, być może, potrzeby dworu książęcego.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Miska drewniana toczona - Miska drewniana toczona od wewnątrz i ociosana od strony zewnętrznej  Miski tego typu były wytaczane z klocka w kształcie półkuli, wstępnie ociosanego siekierką lub ośnikiem. Formowanie naczynia rozpoczynało się od zewnątrz – pośrodku formowano dno poprzez wycięcie odpowiedniej szerokości pasa, a następnie po obu jego stronach mniejszymi zacięciami ścinano drewno, modelując ścianki miski. Tak przygotowany klocek był umieszczany następnie na tokarce i metodą toczenia kształtowano wnętrze miski przybierającej postać odcinka kuli. Głębokość naczynia zależała od wielkości kawałka drewna przygotowanego do produkcji. Wstępne ociosywanie ścianek zewnętrznych znacznie przyspieszało proces wytwarzania, nie obniżając jakości misek, którą przewyższały nawet naczynia toczone dwustronnie. Największą popularność miski toczone jednostronnie zyskały w okresie napływu osadników niemieckich w związku z lokacjami na prawie niemieckim. W miastach hanzeatyckich spotykane są powszechnie.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Miska drewniana toczona - Miska drewniana toczona od wewnątrz i ociosywana po stronie zewnętrznej  Miska w kształcie odcinka kuli wyróżnia się bardzo starannym opracowaniem powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej. Na dnie zachował się charakterystyczny ślad po zaczepie tokarskim, zwanym też niekiedy kłem. Tego typu naczynia cieszyły się dużą popularnością przez ponad 250 lat, począwszy od około połowy XIII stulecia. Miski tak wykonywane wywodziły się z terenów północnych Niemiec. Rozpowszechniły się stosunkowo szybko, w miarę postępu procesów kolonizacyjnych i w związku z lokowaniem miast na prawie niemieckim.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Drewniana miseczka klepkowa - Drewniana miseczka klepkowa. Na standardowe wyposażenie średniowiecznych gospodarstw domowych składały się różnorodne naczynia zbudowane z różnej wielkości klepek, pełniące funkcję  pojemników do przechowywania artykułów płynnych i sypkich oraz naczyń stołowych, a także opakowań. Miseczki klepkowe są zazwyczaj wykonane bardzo starannie, wygładzone z obu stron. W każdym przypadku strona wewnętrzna jest lekko wklęsła, zewnętrzna zaś nieco wypukła. Na niektórych można zauważyć ślady substancji uszczelniającej – dziegciu. Do łączenia klepek misek stosowano obręcze z surowców organicznych, w tym z wikliny. Dno osadzano w specjalnym wycięciu po wewnętrznej stronie klepek, zwanym wątorem. Te bardzo funkcjonalne naczynia były użytkowane na terenie całej Europy od przynajmniej XI do końca XV stulecia.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Dno miski klepkowej - Dno miski klepkowej. Zostało wykonane z jednego kawałka drewna. Ma prosto ścięte brzegi, co wskazuje, że było osadzone w wątorze o prostokątnym przekroju (rowek wycięty w klepkach służący do osadzenia dna). Miseczki klepkowe miały kształt odwróconego stożka. Sądząc z niewielkich rozmiarów miseczek – czarek  znalezionych na zamku, można wnosić, że służyły do picia. Były w powszechnym użyciu na terenie całej Europy od XII do XV wieku, na co wskazują liczne znaleziska archeologiczne.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Miska drewniana - Miska drewniana. Należy do grupy naczyń toczonych jednostronnie, wewnętrznie o kształcie okrągłym. Ma wnętrze bardzo starannie wytoczone, a spód efektownie ociosany. Ten typ naczynia występuje powszechnie w miastach lokowanych na prawie niemieckim. Miski toczone jednostronnie produkowano nieprzerwanie przez mniej więcej 250 lat od połowy XIII wieku aż do XVI wieku. Były znakomitym uzupełnieniem zastawy ceramicznej stołowej.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Pokrywa beczki - Pokrywa beczki. Pokrywa została wykonana z dwóch części połączonych ze sobą drewnianymi bolcami. Z boku wykonano prostokątne wycięcie, które umożliwiało wielokrotne otwieranie i zamykanie beczki. Wywiercone niewielkie otwory zapewniały dostęp powietrza. Beczki służyły jako pojemniki na różnego rodzaju zapasy spożywcze, a także jako wygodne w transporcie opakowania towarów. W beczkach przechowywano i przewożono piwo, śledzie, sól, zboże, a także rudy żelaza, gwoździe czy noże.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Dno beczki - Dno beczki. Zachowane częściowo dno dużej beczki. Dna dużych naczyń klepkowych wykonywano z kilku części (2–4) łączonych ze sobą za pomocą kołków – dybli osadzanych w otworach nawierconych w grubości drewna. Brzeg dna jest jednostronnie klinowato ścięty w celu dopasowania go kształtu wątora (specjalnego rowka wykonywanego po wewnętrznej stronie klepek, w którym osadzano dno). Otwory zapewniały odpowiednią wentylację.

Okres ten to czasy przeniesienia stałej stolicy księcia do Szczecina. Barnim I już w latach 30. XIII wieku coraz częściej bywał w Szczecinie, a w okresie 1235–1243 przeniósł się tu na stałe. Prawdopodobnie krótko po tej dacie wzniesiono nowy dwór książęcy, przypuszczalnie na miejscu starego, zbudowanego przez Warcisława I.
Pierwotnie zapewne był wzniesiony w konstrukcji szkieletowo-ramowej (to znaczy, że konstrukcję nośną stanowiły pionowe i poziome belki drewniane), co można wnosić z braku murowanych fundamentów oraz z obecności licznych odłamków cegieł odkrytych w nawarstwieniach z tego okresu, a stanowiących wypełnienie ścian. Koniec fazy wyznacza podjęcie budowy zamku gotyckiego przez Barnima III w 1346 roku.

Pojemnik drewniany - Pojemnik drewniany. Trzynaście klepek beczki o różnych szerokościach. Prawdopodobnie są to części pojemnika wtórnie użytego – wkopanego w ziemię jako proste urządzenie odwadniające. Sugestię taką uzasadnia fakt, że zachowały się tylko dolne partie klepek oraz niewielkie okrągłe otwory, przez które mogła przesączać się woda. Pierwotnie beczka była używana do przechowywania i transportu płynów, gdyż w jednej z klepek jest widoczny prostokątny otwór służący do jej napełniania. W wycięty w dolnej części klepek wątor pierwotnie było wstawione dno. Beczki odwadniające zazwyczaj nie miały den.

Początek i koniec tego okresu wyznaczają ścisłe daty: rok 1346 odnoszący się do rozpoczęcia przez księcia Barnima III budowy murowanego, gotyckiego zamku, oraz rok 1575 określający zapoczątkowanie przez księcia Jana Fryderyka generalnej jego przebudowy w stylu renesansowej rezydencji. Program budowy gotyckiego zamku przewidywał wzniesienie kamiennego domu dla księcia, kościoła pod wezwaniem św. Ottona, muru cmentarnego, muru otaczającego podwórzec.
W ciągu około 230 lat funkcjonowania na terenie zamku pojawiło się wiele innych obiektów, wznoszonych i rozbieranych w miarę potrzeb i konieczności.

Pojemnik drewniany - Pojemnik drewniany. Okrągły w rzucie pojemnik wykonano na tokarce. Jego górna część została uformowana w taki sposób, aby osadzona na niej pokrywka nakrywała część ścianki i jednocześnie była dobrze umocowana. Na powierzchni widnieją pasma dookolnych żłobków wykonanych precyzyjnie dzięki mocniejszemu naciskowi noża tokarskiego. Uważa się, że pojemniki tego typu wykorzystywano do przechowywania soli, ziół lub przypraw. Niemal identyczny pochodzi z Lubeki, z warstw datowanych na XIV–XV wiek.

Początek i koniec tego okresu wyznaczają ścisłe daty: rok 1346 odnoszący się do rozpoczęcia przez księcia Barnima III budowy murowanego, gotyckiego zamku, oraz rok 1575 określający zapoczątkowanie przez księcia Jana Fryderyka generalnej jego przebudowy w stylu renesansowej rezydencji. Program budowy gotyckiego zamku przewidywał wzniesienie kamiennego domu dla księcia, kościoła pod wezwaniem św. Ottona, muru cmentarnego, muru otaczającego podwórzec.
W ciągu około 230 lat funkcjonowania na terenie zamku pojawiło się wiele innych obiektów, wznoszonych i rozbieranych w miarę potrzeb i konieczności.

Miska drewniana, tzw. wieloboczna - Miska drewniana, tzw. wieloboczna. Miskę tę wyróżnia wieloboczny zarys krawędzi wylewu uzyskany dzięki odpowiedniemu ciosaniu ścianki zewnętrznej. Wnętrze  było formowane na tokarce. Produkcja takich mis wymagała zastosowania cyrkla i znajomości reguł geometrii wykreślnej. Kształt wieloboczny uważa się niekiedy za naśladownictwo występujących w tym samym czasie toczonych obustronnie mis tzw. gwiaździstych, chociaż nie można wykluczyć, że jest to rozwinięta forma mis ciosanych zewnętrznie z kolistym wylewem. Na dnie jest widoczny ślad po zaczepie tokarki. Misy okrągłe i wieloboczne użytkowano aż do XVI stulecia.

Początek i koniec tego okresu wyznaczają ścisłe daty: rok 1346 odnoszący się do rozpoczęcia przez księcia Barnima III budowy murowanego, gotyckiego zamku, oraz rok 1575 określający zapoczątkowanie przez księcia Jana Fryderyka generalnej jego przebudowy w stylu renesansowej rezydencji. Program budowy gotyckiego zamku przewidywał wzniesienie kamiennego domu dla księcia, kościoła pod wezwaniem św. Ottona, muru cmentarnego, muru otaczającego podwórzec.
W ciągu około 230 lat funkcjonowania na terenie zamku pojawiło się wiele innych obiektów, wznoszonych i rozbieranych w miarę potrzeb i konieczności.

Drewniana miseczka klepkowa - Drewniana miseczka klepkowa. Naczynie składało się z okrągłego, cienkiego denka i małych trapezowatych klepek. To uformowanie klepek nadało mu kształt donicowaty. Cechą charakterystyczną tego typu naczyń są specjalne schodkowate zaciosy na zewnętrznej powierzchni klepek, służące do oparcia wiklinowych obręczy oraz płytki rowek wątoru przy ich dolnej krawędzi od wnętrza, w który „wchodziło” dno. Miały uniwersalne zastosowanie, w zależności od gabarytów mogły służyć jako naczynia do spożywania pokarmów bądź przechowywania produktów lub jako kubki do picia. Były w powszechnym użyciu na terenie całej Europy od XI do XV wieku, na co wskazują znaleziska archeologiczne.

Początek i koniec tego okresu wyznaczają ścisłe daty: rok 1346 odnoszący się do rozpoczęcia przez księcia Barnima III budowy murowanego, gotyckiego zamku, oraz rok 1575 określający zapoczątkowanie przez księcia Jana Fryderyka generalnej jego przebudowy w stylu renesansowej rezydencji. Program budowy gotyckiego zamku przewidywał wzniesienie kamiennego domu dla księcia, kościoła pod wezwaniem św. Ottona, muru cmentarnego, muru otaczającego podwórzec.
W ciągu około 230 lat funkcjonowania na terenie zamku pojawiło się wiele innych obiektów, wznoszonych i rozbieranych w miarę potrzeb i konieczności.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Fragment podeszwy – łagodnie uwypuklone przedstopie z bardzo wąskim śródstopiem. Pośrodku przedstopia zachował się ślad po drewnianej szpilce, którą mocowano podeszwę do kopyta szewskiego podczas montażu. Na brzegach są widoczne charakterystyczne owalne otwory nakłuwane szydłem, przez które była wprowadzana nić łącząca spód z wierzchem. Podeszwa została znaleziona we wnętrzu studni-latryny i może pochodzić z końca XV wieku.

Początek i koniec tego okresu wyznaczają ścisłe daty: rok 1346 odnoszący się do rozpoczęcia przez księcia Barnima III budowy murowanego, gotyckiego zamku, oraz rok 1575 określający zapoczątkowanie przez księcia Jana Fryderyka generalnej jego przebudowy w stylu renesansowej rezydencji. Program budowy gotyckiego zamku przewidywał wzniesienie kamiennego domu dla księcia, kościoła pod wezwaniem św. Ottona, muru cmentarnego, muru otaczającego podwórzec.
W ciągu około 230 lat funkcjonowania na terenie zamku pojawiło się wiele innych obiektów, wznoszonych i rozbieranych w miarę potrzeb i konieczności.

Miska jednostronnie toczona - Miska jednostronnie toczona. Egzemplarz o wielokątnym zarysie krawędzi wylewu. Kształt wieloboczny mógł być naśladownictwem występujących w tym samym czasie obustronnie toczonych mis „gwiaździstych”, ale mógł też być po prostu wyrazem panującej mody. Na dnie misy jest widoczny merk (co z niemieckiego można tłumaczyć jako „znak”, „marka”, „oznaczone”) w postaci kwadratu z zaznaczonymi przekątnymi. Merki pełniły funkcję podpisów stosowanych przez wytwórców (rzemieślników), kupców, jak również mogły być znakami własnościowymi. Misy okrągłe i wieloboczne współwystępowały od XIII i były użytkowane aż do XVI wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Zbiór wielowarstwowych, wieloczęściowych podeszew skórzanych - Zbiór wielowarstwowych, wieloczęściowych podeszew skórzanych. Przykłady form o zaokrąglonych noskach oraz piętach i mocno zaakcentowanych przewężeniach w podbiciu. Wyroby te świadczą o wysokich umiejętnościach zamkowych szewców w zakresie znajomości właściwości skóry, technik konstrukcyjnych i szycia. Wszystkie zostały znalezione we wnętrzu studni-latryny funkcjonującej na dziedzińcu zamkowym.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Podeszwa bucika dziecięcego. Ma charakterystyczny kształt – łagodne linie podkroju, zaokrąglony nosek oraz piętę i bardzo mocne przewężenie w śródstopiu. Składała się z czterech warstw skóry i niewielkiego obcasa złożonego z kilku warstw skóry, przymocowanego drewnianymi szpilkami. Zewnętrzna, przednia część podeszwy jest zdobiona ornamentem nacinanych, krzyżujących się linii rozmieszczonym po obu stronach osi zaznaczonej linią prostą. Podeszwa, znaleziona w zamkowej latrynie, może pochodzić z okresu od połowy XVI do połowy XVII wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Jedna część podeszwy wielowarstwowej, najpewniej wewnętrzna. Należy do form z zaokrąglonym noskiem oraz piętą i niezbyt mocnym wcięciem w śródstopiu. Była zaopatrzona w obcas mocowany drewnianymi szpilkami, po których pozostały nieregularnie usytuowane otwory. Może być częścią spodu obuwia damskiego lub męskiego, najpewniej z niską cholewką zapinaną z przodu na klamerkę bądź wiązaną na ozdobną kokardę. Podeszwę można datować na okres od połowy XVI do połowy XVII wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Wielowarstwowa podeszwa z zaokrąglonym noskiem i niewielką zaokrągloną piętą. W śródstopiu jest mocno przewężona. Wszystkie warstwy podeszwy połączone tzw. pasem obuwniczym w ten sposób, że z boku nie były widoczne poszczególne warstwy skóry. Niewielki obcas, także złożony z kilku warstw, przymocowany za pomocą metalowego ćwieka. Podeszwa może być częścią obuwia męskiego lub damskiego. Pochodzi najpewniej z XVII wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Przedmiot drewniany - Przedmiot drewniany. Przedmiot drewniany w postaci dwustronnie profilowanego, długiego, płaskiego elementu. Nie jest znane dokładne przeznaczenie tego zabytku. Często w praktyce badań archeologicznych spotykamy się z zabytkami nie dość, że częściowo zniszczonymi, to jeszcze będącymi fragmentami większych, bardziej złożonych całości, trudnych do rozpoznania i określenia funkcjonalnego. Niewykluczone jest, że to część składowa jakiegoś mebla, na przykład ławy, część oparcia krzesła czy fotela.

Przez wieki najbardziej reprezentacyjnym gmachem Szczecina była siedziba książąt pomorskich na wzgórzu zamkowym górującym nad miastem. Poszczególni władcy z książęcego rodu Gryfitów rozbudowywali i upiększali swą rezydencję. Gotycka budowla księcia Bogusława X z II połowy XV wieku została powiększona przez jego syna Barnima XI po 1530 i 1551 roku. Książę Jan Fryderyk zrealizował przebudowę w stylu renesansowym w latach 70-tych XVI stulecia, a książęta Filip II i Franciszek I poszerzyli dzieło przodków dobudowując w latach 1616-1619 nowe skrzydło od strony ul. Rycerskiej. Po wygaśnięciu rodu Gryfitów i przejęciu części Pomorza przez Szwecję, zamek stał się siedzibą królewskiego gubernatora, a od 1720 roku przedstawicieli władców Prus. Adaptacja zamku dla potrzeb wciąż rozrastającej się administracji spowodowała znaczne przekształcenia, widoczne na fotografiach z końca XIX i początku XX wieku. Pomimo to monumentalna bryła utrzymała elementy dawnej świetności przypominającej odległe czasy i tradycję książęcej przeszłości.

Dzisiejsze skrzydło południowe z częściową rekonstrukcją bogatej dekoracji z czasów księcia Barnima XI, niewiele przypomina wygląd tej części zamku po jego radykalnej przebudowie w latach 70-tych XIX wieku. (MNS/A.Foto/5300) -

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • Następna
  • koniec

Kontakt

Muzeum Narodowe w Szczecinie
ul. Staromłyńska 27
70-561 Szczecin

tel. (+48) 91 431 52 00
fax (+48) 91 431 52 04
lp.nicezczs.muezum@oruib

NIP 851-00-13-721

logo bip color

Dofinansowano ze środków finansowych budżetu Województwa Zachodniopomorskiego

Polityka prywatności | Informacja o wykorzystaniu plików cookie | Oświadczenie o dostępności