Drewno, kora, łyko
Fotografia z 1936 r. przedstawia plac przed Bramą Portową, gdzie wyraźnie widać różnicę pomiędzy zabudową Starego Miasta a śródmieściem. Wybudowane na zewnątrz bramy wysokie kamienice o dekoracyjnym opracowaniu typowym dla końca XIX w. kontrastują ze zmiennym gabarytem, rozdrobnieniem i różnorodnością wystroju budynków wschodniej pierzei al. Niepodległości. (MNS/A.Foto/15553) -
Kościół pofranciszkański św. Jana – widok na dekoracyjny szczyt elewacji zachodniej. Franciszkanie przybyli do Szczecina w 1240 r. Gotycka, ceglana, bezwieżowa świątynia pochodzi z XIV wieku. Od czasów szwedzkich kościół pełnił rolę garnizonowego, przejmując w początku XIX w. również funkcję kościoła parafialnego po rozebranym kościele św. Mikołaja. Do 1862 r. do budynku przylegały od strony Odry zabudowania klasztorne przeznaczone na fundację dla ubogich. Po jej przeniesieniu na teren Nowego Miasta powstały tu typowe kamienice miejskie. Z powodu katastrofalnego stanu technicznego świątynię zamknięto w 1899 r. i dopiero w 1931 r. po latach dyskusji, w czasie których rozważano nawet możliwość rozbiórki, przystąpiono do jej odbudowy. Zdjęcie wykonano w okresie, gdy kościół wyłączony był z funkcji sakralnej. (MNS/A.Foto/4920) -
Wnętrze kościoła św. Piotra i Pawła po zniszczeniach w czasie oblężeń miasta w 1659 i 1677 r. zostało odbudowane już w 1679 r. Wykonano wówczas drewnianą kolebę sklepienia, ozdobioną w 1703 r. centralnie umieszczoną dekoracją malarską. W początku XIX wieku kościół używany był przez kilkanaście lat jako magazyn. Gruntowne remonty elewacji i wnętrza przeprowadzono ponownie w latach 90-tych XIX stulecia, w początku ubiegłego wieku i między 1912 a 1924 r. Fotografia przedstawia widok w stronę prezbiterium kościoła bezpośrednio po ukończeniu ostatnich prac konserwatorskich. (MNS/A.Foto/4951) -
Gotycki ratusz staromiejski został zniszczony w czasie ostrzeliwania Szczecina w 1677 r. W trakcie odbudowy wprowadzono dodatkową – trzecią konsygnację, barokowe wystroje szczytów i dekoracyjny portal z herbem miasta. W tej formie budynek – pełniący do 1879 r. funkcję siedziby władz miejskich – przetrwał do czasów II wojny światowej. Fotografia pochodząca sprzed remontu przeprowadzonego w 1937 roku. (MNS/A.Foto/15629) -
Ostatnią część zabudowy zespołu nazwanego imieniem ówczesnego burmistrza „Tarasami Hakena”, przekazano dopiero w 1921 r. Przez krótki okres służył Naczelnej Dyrekcji Celnej, później Urzędowi Podatkowemu. Pomimo kłopotów finansowych budynek ozdobiono bogatą dekoracją dostosowaną do charakteru stylu dominującego w wystroju gmachu rejencji. Portal główny budynku sfotografowany w końcu lat 30-tych XX wieku. (MNS/A.Foto/5453) -
Pierwsze uczelnie szczecińskie o charakterze wyższym powstały na przełomie XIX i XX wieku. W 1901 r. oddano do użytku gmach Królewskiej Szkoły Budowy Maszyn ze wspaniałą dekoracją z glazurowanej cegły, zdobiącą elewację od strony ul. Sikorskiego, a wkrótce potem budynek przy pl. Kościuszki, przeznaczony na Szkołę Budowlaną. Fotografię wykonano w początku XX wieku. (MNS/A.Foto/15686) -
Pierwsze uczelnie szczecińskie o charakterze wyższym powstały na przełomie XIX i XX wieku. W 1901 r. oddano do użytku gmach Królewskiej Szkoły Budowy Maszyn ze wspaniałą dekoracją z glazurowanej cegły, zdobiącą elewację od strony ul. Sikorskiego, a wkrótce potem budynek przy pl. Kościuszki, przeznaczony na Szkołę Budowlaną. Fotografię wykonano w początku XX wieku. (MNS/A.Foto/15634 R) -
Pomiędzy ulicami Papieża Jana Pawła II, Wielkopolską i Monte Cassino wzniesiono w latach 1908 – 10 nową szkołę im. Bismarcka. Charakter jej architektury i zagospodarowania jest efektem próby nawiązania do istniejących w okolicy budynków willowych. Autorem projektu był Bernat Stahl. Górne kondygnacje i szczyty ożywiały barwne dekoracje w tynku, przedstawiające wyobrażenia Sztuki i Wiedzy oraz Rzemiosła i Handlu. Zwraca także uwagę ozdobny portal i niewielka fontanna. Zdjęcie pochodzi sprzed I wojny światowej. (MNS/A.Foto/15633) -
Od 1904 r. przejazd Bramy Portowej zamknięty był pompatyczną fontanną zaprojektowaną przez R. Felderhofa. Przedstawiała władczynię mórz – Amfitrytę małżonkę Posejdona w powozie z muszli. Rzeźbę – jako nie przystającą do szlachetnych dekoracji i proporcji bramy – usunięto w 1932 roku. (MNS/A.Foto/15506) -
Park Kasprowicza nazywano dawniej parkiem Quistorpa, dla upamiętnienia nazwiska jego założyciela, który tytuł własności rozległych sadów i terenów parkowych przekazał mieszkańcom miasta. Jedną z miejscowych atrakcji był lokal urządzony na miejscu dawnego młyna słodowego oraz prowadzący ponad potokiem Rusałka na ulicę Słowackiego mostek flankowany dekoracyjnymi pawilonami. (MNS/A.Foto/15708) -
Niedaleko kościoła w Dąbiu w końcu XVI w. wzniesiono siedzibę książęcą – renesansową budowlę z dekoracyjnymi szczytami i boniowanymi narożnikami. W XVII wieku utworzono tu przytułek dla wdów po pastorach. Fotografia pokazuje jej wygląd po remoncie wykonanym w 1934 roku. (MNS/A.Foto/1033) -
Obuwie dziecięce typu mule - Zachowały się wszystkie elementy konstrukcyjne: podeszwy zewnętrzna i wewnętrzna, korkowy klin pomiędzy nimi, drewniane szpilki mocujące podeszwę zewnętrzną oraz wierzch – dekorowana, pełna przyszwa. Dekoracja obejmowała górną część przyszwy i składała się z różnorodnych pasmowych nacięć: krzyżyków, trzech linii, pasma ukośnych kreseczek, kolejnych trzech linii i pasma krzyżyków oraz następnych trzech linii oddzielających krzyżyki układające się w trzy piramidki. Obuwie jest wyeksploatowane, ale nie uległo całkowitemu rozpadowi, zachowały się nawet nici w otworach nakłuwanych szydłem. Pod podeszwą zewnętrzną, na korkowym klinie złożonym z kilku elementów, zachowała się warstwa wełny albo skóra futrzarska. XVI–XVII wiek (opr. Anna B. Kowalska).
Obuwie dziecięce typu mule - Zachowały się prawie wszystkie elementy konstrukcyjne: podeszwa zewnętrzna, podzelowana, podeszwa wewnętrzna ekstremalnie przewężona z okrągłą piętą, klin pomiędzy podeszwami z drewna topolowego, kołeczki do mocowania obcasa z drewna trzmieliny pospolitej oraz przyszwa ze skóry bydlęcej, zdobiona na całej powierzchni. Nosek przyszwy jest wyraźnie starty, zniszczony, podobnie jak cała podeszwa zewnętrzna, do której drewnianymi szpilkami przymocowano zelówkę oraz obcas (niezachowany). XVI–XVII wiek (opr. Anna B. Kowalska)
Obuwie wsuwane - Obuwie wsuwane dużych rozmiarów ze skórzanym, wielowarstwowym obcasem złożonym z kilkunastu składek, z kilkuwarstwową podeszwą otoczoną pasem obuwniczym, oraz bardzo zniszczonej, pełnej przyszwy bez dekoracji. XVIII wiek (opr. Anna B. Kowalska)
Obuwie damskie - Płytkie, niskie obuwie wsuwane z drewnianym obcasem, z zachowanymi wszystkimi elementami składowymi: podeszwą zewnętrzną z bardzo grubej skóry, podeszwą wewnętrzną z miękkiej skóry, drewnianym klinem pomiędzy podeszwami zachowanym do miejsca, w którym zaczyna się obcas, drewnianym, zwężającym się ku dołowi obcasem z drewna bukowego oraz dekorowaną przyszwą. Przyszwa bardzo płytka, ozdobnie wycięta, z krawędzią pierwotnie obszytą (kolorowymi nićmi?). W odległości ok. 1 cm od krawędzi zachowały się otwory po haftowanej dekoracji. Przyszwa z profilowanym dekoltem sięgała mniej więcej do połowy podbicia. XVIII wiek (opr. Anna B. Kowalska).
Dno wiadra skórzanego - Wiadra takie należały do podstawowego wyposażenia gaśniczego w XVIII–XIX wieku. Wykonywano je z grubej skóry – z kilku trapezowatych części zszywanych ściegiem krytym oraz okrągłego dna wzmacnianego dodatkowo krzyżującymi się paskami. Wnętrze wyłożone było tkaniną lnianą, która w kontakcie z wodą stawała się nieprzepuszczalna. XVIII–XIX wiek (opr. Anna B. Kowalska).
Tarcza - Barwnie zdobiona tarcza migdałowata o wysokości ok. 1,25–1,35 m, maksymalnej szerokości 0,86 m. Wykonana w tzw. konstrukcji plankowej, z sześciu ułożonych ciasno obok siebie dranic olchowych stykających się brzegami. Po wewnętrznej stronie zachował się lewy imacz, wykonany z paska skóry, przymocowany za pomocą gwoździ. Powierzchnię frontu tarczy pokryto barwną dekoracją, z której zachowały się fragmenty malowane czerwoną, żółtą i czarną farbą. Część centralną zajmuje czerwono-żółty stylizowany krzyż o rozszerzających się ramionach. Obrzeże okala „bordiura” wyodrębniona za pomocą kreski wykonanej czarną farbą. Wypełniają ją powtarzające się czerwone koła i czarne owale, wewnątrz których umieszczono żółte rozety na czerwonym tle. XII wiek (opr. A. Uciechowska-Gawron)
Misa - Misa z drewna jesionowego toczona jednostronnie od strony wewnętrznej, od zewnątrz wycinana w nieregularne płaszczyzny (opr. A. Uciechowska-Gawron)
Puchar - Czasza ma proste, cienkie ścianki (0,2 cm) lekko rozchylone w kierunku wylewu. Wylew jest obecnie owalny – lekko zdeformowany. Pierwotnie był prawdopodobnie kolisty i miał średnicę 6,7 cm. Czasza osadzona została na wyodrębnionej stopce o kształcie wypukłego krążka z płaskim dnem i średnicy 5,7 cm. Na brzegu stopki widoczny jest niewielki trójkątny ubytek wycięty zdaje się intencjonalnie (znak własnościowy?). Całkowita wysokość naczynia wynosi 8,9 cm, z czego 2,5 cm przypada na stopkę. Powierzchnię zewnętrzną pokryto czarną farbą, na tle której wymalowano trzy czerwone dookolne pasma o różnej grubości. Rozmieszczono je przy krawędzi wylewu (najcieńsze), poniżej połowy wysokości i u podstawy czaszy (najgrubsze), co optycznie czyni kielich bardziej wysmukłym. XVI–XVIII wiek (opr. A. Uciechowska-Gawron)
Cebrzyk - Zachowany w całości cebrzyk zbudowany z klepek świerkowych o średnicy ok. 20,0 cm. Dwie naprzeciwległe wyższe od pozostałych klepki mają otwory kwadratowe do mocowania uchwytu – prawdopodobnie sznura. Klepki połączono obręczami z łupanych półprętów. XVI–XVIII wiek (opr. A. Uciechowska-Gawron)