Glina, fajans, kamionka, skała

Przedmiot gliniany - Przedmiot gliniany o nieznanym przeznaczeniu. Ma kształt wydłużony, wieloboczny. Z jednej strony zakończony przewężeniem, a następnie guzikowatym zgrubieniem, drugi koniec jest zniszczony. Z powodu słabego wypału gliny na powierzchni pojawiły się liczne spękania i ubytki. Przedmiot ten mógł służyć jako obciążnik, jednak to, do jakiego rodzaju warsztatu czy urządzenia go zastosowano, pozostaje niewyjaśnione.

Ciężarek gliniany - Ciężarek gliniany. Jest to fragment przedmiotu o kolistym kształcie, przekroju soczewkowatym z centralnie umieszczonym otworem. W literaturze przedmiotu toczy się dyskusja na temat funkcji tych zabytków. Niektórzy badacze skłonni są uważać je za grzęzidła do obciążania sieci, szczególnie egzemplarze dobrze wypalone, co nadaje im dużą twardość i spójność struktury. Inni przypisują im rolę ciężarków tkackich.

Przęślik gliniany - Przęślik gliniany. Ma kształt dwustożkowaty. Jest niezdobiony. Przęśliki służyły przy wyrobie przędzy do obciążania wrzecion. Od wielkości i ciężaru przęślików zależały szybkość i stabilność obrotów wrzeciona. Miało to wpływ na grubość uzyskiwanej przędzy. Tradycyjnie wytwarzanie przędzy i tkanin przypisuje się kobietom. Uważa się, że były to zajęcia sezonowe, wykonywane najczęściej w zimie, w okresie wolnym od prac rolniczych. Podstawowymi surowcami włókienniczymi pochodzenia roślinnego były len i konopie, a zwierzęcego wełna owcza.

Naczynie gliniane – trójnóżek-rondelek - Naczynie gliniane – trójnóżek-rondelek. Naczynie zasługuje na szczególną uwagę ze względu na atrakcyjne zdobienie powierzchni zewnętrznej. Baniasty brzusiec pokryty żółtym szkliwem ma wyraźnie zaznaczone dookolne żłobki. Od styku brzuśca z szyjką do krawędzi wylewu czerep pokryto zielonym szkliwem dodatkowo zdobionym drobnymi dołeczkami, spod których ładnie przebija barwa żółta. Niewielki, ale wyraźny wałeczek oddziela brzusiec od cylindrycznej szyjki. Tuż pod krawędzią wylewu wykonano natomiast wyraźny rowek, który uwypukla wałeczkowate zgrubienie krawędzi wylewu. Wnętrze naczynia jest pokryte żółtym szkliwem. Nóżki rondelka są nieco wygięte, co optycznie nadaje naczyniu lekkości. Podobne okazy datowane na XVI stulecie znane są z południowej Szwecji.

Kafel - Kafel. Kafle ceramiczne służyły do wykładania powierzchni urządzeń grzewczych – pieców. Były wytwarzane podobnie jak naczynia na kole garncarskim, po uformowaniu wypalano je w piecach i szkliwiono. Początkowo kafle piecowe miały postać garnków z okrągłym otworem, który z czasem zmienił kształt na kwadratowy. Przytwierdzano je do ściany pieca otworem na zewnątrz. Kafle z kwadratowym otworem – tzw. miskowe – były łatwiejsze w montażu. Kafel znaleziony na Wzgórzu Zamkowym nie ma zdobienia, być może piec zbudowany z tego typu kafli służył do ogrzewania jakiegoś mniej reprezentacyjnego pomieszczenia zamku.

Ceramika budowlana – cegła - Ceramika budowlana – cegła. W trakcie badań archeologicznych związanych z okrywaniem reliktów architektury murowanej zazwyczaj pozyskuje się duże ilości różnego rodzaju ceramiki budowlanej, przede wszystkim cegieł. Są wśród nich również tzw. kształtki, cegły w szczególny sposób profilowane. Prezentowana cegła jest specyficzną kształtką w tzw. odmianie fazowanej. Tego typu wyroby były używane przy budowie otworów – ościeży wejść i okien. Półkoliście uformowane narożniki kształtek optycznie poszerzały otwory w surowych średniowiecznych murach.

Ceramika budowlana – cegła - Ceramika budowlana – cegła. Jest to przykład profilowanych cegieł – kształtek, wykonywanych w specjalnych formach, które były wykorzystywane w rozmaitych detalach architektonicznych, na przykład we fryzach. Prezentowana kształtka służyła do wymurowania żeber sklepiennych w tzw. sklepieniu krzyżowym. W architekturze gotyckiej występuje ono w różnych odmianach. Początkowe formy miały wyłącznie znaczenie konstrukcyjne, z czasem w coraz większym stopniu spełniały też funkcję dekoracyjną.

Ceramika budowlana – cegła - Ceramika budowlana – cegła. Cegła – kształtka służąca do wymurowania żeber sklepieniowych w architekturze gotyckiej. Określana jest mianem cegły żebrowo-sklepieniowej. We wczesnym gotyku stosowano najprostsze sklepienie krzyżowo-żebrowe, tzw. diagonalne, z czasem wprowadzono sklepienie sześciodzielne i z żebrami pośrednimi.

Ceramika budowlana – dachówka - Ceramika budowlana – dachówka. Na szczecińskim zamku stosunkowo wcześnie, bo już w fazie budowli o konstrukcji ramowo-słupowej, zaczęto stosować ceramiczne pokrycia dachów. Widoczny tutaj element jest specyficzną formą dachówki i nosi nazwę „gąsior”. Gąsiory, leżące rzędem jeden za drugim i częściowo na siebie zachodzące, stanowiły zwieńczenie kalenicy (czyli najwyższego miejsca na dachu), nakrywając górne partie najwyższego szeregu leżących poniżej, z obu stron, płaskich dachówek.

Naczynie ceramiczne – garnek z uchem - Naczynie ceramiczne – garnek z uchem. Zgodnie z powszechnym rozumieniem garnki ceramiczne służyły do przygotowywania i przechowywania pokarmów. Tego typu naczynia, jak prezentowane powyżej, należały do podstawowego wyposażenia kuchni od końca XVI do początków XVIII wieku. Były produkowane na Pomorzu, w lokalnych warsztatach garncarskich. Naczynie wykonano z wypalonej gliny. Powierzchnię wewnętrzną pokryto żółtym szkliwem zapobiegającym wsiąkaniu płynów w czerep. Rozchylenie krawędzi otworu umożliwiało nakrywanie naczynia obwiązywaną wokół tkaniną.

Naczynie ceramiczne – garnek - Naczynie ceramiczne – garnek. Lokalny wyrób pomorski, forma charakterystyczna w wyposażeniu kuchni w XVII wieku. Służył do gotowania i przechowywania produktów żywnościowych. Wykonany z gliny o dużej zawartości żelaza, dzięki czemu podczas wypału w piecu garncarskim zyskał specyficzną czerwonawą barwę. Jego wnętrze oraz część zewnętrzną przy wylewie pokryto żółtym szkliwem. Pierwotnie garnek miał taśmowate ucho umożliwiające przenoszenie.

Naczynie ceramiczne – garnek - Naczynie ceramiczne – garnek. Baniasty, przysadzisty garnek z krótką szyjką i jednym taśmowatym uchem umieszczonym pod wylewem. Jak większość tego typu naczyń ma wyraźny wrąb pod krawędzią wylewu. Od strony wewnętrznej jest pokryty brązowym szkliwem, którego ślady znajdują się także miejscami po stronie zewnętrznej naczynia. Jedynym zdobieniem są dookolne żłobki na brzuścu i szyjce. Tego typu naczynia wytwarzano lokalnie bardzo długo – od końca XVI do początków XVIII wieku.

Naczynie ceramiczne – flasza - Naczynie ceramiczne – flasza. Wykonana ze specyficznego typu ceramiki, jakim jest kamionka, charakteryzująca się dużą twardością, niską porowatością i bardzo małą przesiąkliwością czerepu. Po stronie zewnętrznej naczynie jest pokryte brązową polewą solną i ozdobione dookolnymi żłobkami. Tego typu wyroby służyły do przechowywania i transportu płynów. Prezentowana flasza powstała najpewniej w warsztacie we Frankfurcie nad Odrą w XVI lub XVII wieku.

Naczynie ceramiczne – flasza - Naczynie ceramiczne – flasza. Naczynie wykonano z kamionki, ceramiki charakteryzującej się bardzo dobrymi parametrami – znaczną twardością i niską przesiąkliwością. Powierzchnia zewnętrzna jest pokryta brązowym szkliwem. Cechą charakterystyczną flasz są dwa poziome ucha umieszczone w górnej partii brzuśca. Naczynia tego typu służące do przechowywania i transportu płynów były użytkowane w 2. połowie XVI – 1. połowie XVII wieku.

Naczynie ceramiczne – dzban - Naczynie ceramiczne – dzban. Kamionkowy dzban pokryty ciemnobrązowym szkliwem jest bogato i efektownie zdobiony motywami plastycznymi pokrywającymi całą powierzchnię zewnętrzną, ułożonymi strefowo. W części dolnej są to ukośne pasma żłobkowane, w środkowej koliste medaliony wypełnione motywem koszykowatym, a w części górnej niewielkie rozety odciśnięte za pomocą stempla. Dodatkowym, bardzo charakterystycznym elementem zdobniczym są białe kamyki (skalenie) umieszczone w strefach środkowej i górnej, uwypuklające motywy zdobnicze. Ich obecność wskazuje na miejsce produkcji w łużyckich warsztatach garncarskich w Mużakowie i Trzebielu, gdzie były produkowane od końca XVI do połowy XVII wieku. Pierwotnie dzban był zaopatrzony zapewne w cynową pokrywę umocowaną na uchu.

Naczynie ceramiczne – trójnóżek-rondel - Naczynie ceramiczne – trójnóżek-rondel. Prezentowany rondel wyróżnia wysokość nóżek i dwukolorowe – żółte i zielone szkliwienie powierzchni zewnętrznej. Wnętrze naczynia jest żółte. Uważa się, że naczynia tego typu służyły do sporządzania naparów i były ustawiane bezpośrednio w palenisku. Użytkowano je w XVII wieku.

Naczynie ceramiczne – trójnóżek - Naczynie ceramiczne – trójnóżek. Kształtem przypomina współczesną patelnię i tak też jest niekiedy określane. Naczynie zaopatrzone w trzy nóżki umożliwiające wstawienie bezpośrednio do ognia i zapewniające stabilność. Przenoszenie ułatwiał drewniany uchwyt wsuwany w rurkowaty otwór widoczny przy ściance. Uważa się, że płaskie trójnóżki służyły do pieczenia i smażenia. Obie strony – wewnętrzna i zewnętrzna – oraz nóżki są pokryte żółtym szkliwem. Patelnie tego typu wytwarzano na Pomorzu od końca XVI przez cały XVII wiek.

Naczynie ceramiczne – misa - Naczynie ceramiczne – misa. Niewielki egzemplarz wykonany z delikatnej glinki, z efektownym uchwytem w kształcie stylizowanego liścia oraz poziomym, modelowanym uchem umieszczonym po przeciwnej stronie. Brzeg naczynia jest zaopatrzony w ozdobną karbowaną listwę. Wnętrze pokryto jednobarwnym, żółtawym szkliwem. Jest to niewielkie naczynie stołowe lokalnego pochodzenia, wykonane najpewniej w 1. połowie XVII wieku.

Naczynie ceramiczne – misa - Naczynie ceramiczne – misa. Naczynie to służyło najpewniej do spożywania posiłków. Zostało wykonane z gliny żelazistej wypalonej na kolor czerwony. Powierzchnię wewnętrzną ozdobiono naprzemiennie czerwoną i żółtą polewą dającą efekt rozchylonych płatków kwiatu. Brzeg naczynia jest skierowany pionowo ku górze i od zewnątrz ozdobiony karbowaną, zabarwioną na czerwono listwą. Misę zaopatrzono w jedno pionowe, taśmowate ucho. Jest to wyrób pomorski powstały u schyłku XVI lub w pierwszej połowie XVII wieku.