logo mns archeopodzamcze
logo mns archeopodzamcze
  • Podzamcze
    • Dzielnica nadodrzańska
    • Archeologia
  • Zabudowa
    • Domy mieszkalne
    • Infrastruktura
  • Mieszkańcy
    • Handel i rzemiosła
    • Dieta
  • O projekcie
    • Cele projektu
    • Autorzy
  • Monografia
  • Archiwum

Civitas et urbs

Szczecin od średniowiecza do współczesności. Kwartał I

um zachpomMNiSW LOGOMKiDN LOGONPRH LOGO

um zachpomMNiSW LOGOMKiDN LOGONPRH LOGO

Zabytki według chronologii:

  • Wczesne średniowiecze
  • Późne średniowiecze
  • Okres nowożytny

Zabytki według funkcji:

  • Naczynia
  • Przybory
  • Ubiór, ozdoby, instrumenty
  • Narzędzia, transport

Zabytki według surowca:

  • Drewno, kora, łyko
  • Glina, fajans, kamionka, skała
  • Metale
  • Poroże, kość
  • Skóra, tkanina
  • Szkło
  • Start
  • Zabytki
  • Czcionka:
  • Kontrast:

Skóra, tkanina

Początek i koniec tego okresu wyznaczają ścisłe daty: rok 1346 odnoszący się do rozpoczęcia przez księcia Barnima III budowy murowanego, gotyckiego zamku, oraz rok 1575 określający zapoczątkowanie przez księcia Jana Fryderyka generalnej jego przebudowy w stylu renesansowej rezydencji. Program budowy gotyckiego zamku przewidywał wzniesienie kamiennego domu dla księcia, kościoła pod wezwaniem św. Ottona, muru cmentarnego, muru otaczającego podwórzec.
W ciągu około 230 lat funkcjonowania na terenie zamku pojawiło się wiele innych obiektów, wznoszonych i rozbieranych w miarę potrzeb i konieczności.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Fragment podeszwy – łagodnie uwypuklone przedstopie z bardzo wąskim śródstopiem. Pośrodku przedstopia zachował się ślad po drewnianej szpilce, którą mocowano podeszwę do kopyta szewskiego podczas montażu. Na brzegach są widoczne charakterystyczne owalne otwory nakłuwane szydłem, przez które była wprowadzana nić łącząca spód z wierzchem. Podeszwa została znaleziona we wnętrzu studni-latryny i może pochodzić z końca XV wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Zbiór wielowarstwowych, wieloczęściowych podeszew skórzanych - Zbiór wielowarstwowych, wieloczęściowych podeszew skórzanych. Przykłady form o zaokrąglonych noskach oraz piętach i mocno zaakcentowanych przewężeniach w podbiciu. Wyroby te świadczą o wysokich umiejętnościach zamkowych szewców w zakresie znajomości właściwości skóry, technik konstrukcyjnych i szycia. Wszystkie zostały znalezione we wnętrzu studni-latryny funkcjonującej na dziedzińcu zamkowym.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Podeszwa bucika dziecięcego. Ma charakterystyczny kształt – łagodne linie podkroju, zaokrąglony nosek oraz piętę i bardzo mocne przewężenie w śródstopiu. Składała się z czterech warstw skóry i niewielkiego obcasa złożonego z kilku warstw skóry, przymocowanego drewnianymi szpilkami. Zewnętrzna, przednia część podeszwy jest zdobiona ornamentem nacinanych, krzyżujących się linii rozmieszczonym po obu stronach osi zaznaczonej linią prostą. Podeszwa, znaleziona w zamkowej latrynie, może pochodzić z okresu od połowy XVI do połowy XVII wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Jedna część podeszwy wielowarstwowej, najpewniej wewnętrzna. Należy do form z zaokrąglonym noskiem oraz piętą i niezbyt mocnym wcięciem w śródstopiu. Była zaopatrzona w obcas mocowany drewnianymi szpilkami, po których pozostały nieregularnie usytuowane otwory. Może być częścią spodu obuwia damskiego lub męskiego, najpewniej z niską cholewką zapinaną z przodu na klamerkę bądź wiązaną na ozdobną kokardę. Podeszwę można datować na okres od połowy XVI do połowy XVII wieku.

Początek tego okresu wyznacza rozpoczęcie przez księcia Jana Fryderyka w 1575 roku gruntownej przebudowy zamku w stylu renesansowym. Powiększono wówczas obszar zabudowy od strony zachodniej. Wyburzono starsze obiekty (kościół zamkowy, kamienny dom oraz budynki z salą rycerską i kancelarią książęcą). W ich miejscu powstało wówczas reprezentacyjne skrzydło północne mieszczące apartamenty rodziny książęcej, kaplicę św. Ottona, z kryptą grzebalną. Wzniesiono wówczas także skrzydło zachodnie mieszczące w piwnicach stajnię, parter zajmowały pomieszczenia dla służby, a na piętrze znajdowały się komnaty gościnne.
Nieco później, około 1616 roku, za księcia Filipa II wzniesiono skrzydło muzealne (obecnie zwane menniczym), usytuowane jeszcze bardziej na zachód od skrzydła zachodniego. Jego parter zajmowała wozownia i zbrojownia, a piętro gabinet książęcy i książęce zbiory sztuki.

Podeszwa skórzana - Podeszwa skórzana. Wielowarstwowa podeszwa z zaokrąglonym noskiem i niewielką zaokrągloną piętą. W śródstopiu jest mocno przewężona. Wszystkie warstwy podeszwy połączone tzw. pasem obuwniczym w ten sposób, że z boku nie były widoczne poszczególne warstwy skóry. Niewielki obcas, także złożony z kilku warstw, przymocowany za pomocą metalowego ćwieka. Podeszwa może być częścią obuwia męskiego lub damskiego. Pochodzi najpewniej z XVII wieku.

Obuwie dziecięce typu mule - Zachowały się wszystkie elementy konstrukcyjne: podeszwy zewnętrzna i wewnętrzna, korkowy klin pomiędzy nimi, drewniane szpilki mocujące podeszwę zewnętrzną oraz wierzch – dekorowana, pełna przyszwa. Dekoracja obejmowała górną część przyszwy i składała się z różnorodnych pasmowych nacięć: krzyżyków, trzech linii, pasma ukośnych kreseczek, kolejnych trzech linii i pasma krzyżyków oraz następnych trzech linii oddzielających krzyżyki układające się w trzy piramidki. Obuwie jest wyeksploatowane, ale nie uległo całkowitemu rozpadowi, zachowały się nawet nici w otworach nakłuwanych szydłem. Pod podeszwą zewnętrzną, na korkowym klinie złożonym z kilku elementów, zachowała się warstwa wełny albo skóra futrzarska. XVI–XVII wiek (opr. Anna B. Kowalska).

Obuwie dziecięce typu mule - Zachowały się prawie wszystkie elementy konstrukcyjne: podeszwa zewnętrzna, podzelowana, podeszwa wewnętrzna ekstremalnie przewężona z okrągłą piętą, klin pomiędzy podeszwami z drewna topolowego, kołeczki do mocowania obcasa z drewna trzmieliny pospolitej oraz przyszwa ze skóry bydlęcej, zdobiona na całej powierzchni. Nosek przyszwy jest wyraźnie starty, zniszczony, podobnie jak cała podeszwa zewnętrzna, do której drewnianymi szpilkami przymocowano zelówkę oraz obcas (niezachowany). XVI–XVII wiek (opr. Anna B. Kowalska)

Obuwie wsuwane - Obuwie wsuwane dużych rozmiarów ze skórzanym, wielowarstwowym obcasem złożonym z kilkunastu składek, z kilkuwarstwową podeszwą otoczoną pasem obuwniczym, oraz bardzo zniszczonej, pełnej przyszwy bez dekoracji. XVIII wiek (opr. Anna B. Kowalska)

Obuwie damskie - Płytkie, niskie obuwie wsuwane z drewnianym obcasem, z zachowanymi wszystkimi elementami składowymi: podeszwą zewnętrzną z bardzo grubej skóry, podeszwą wewnętrzną z miękkiej skóry, drewnianym klinem pomiędzy podeszwami zachowanym do miejsca, w którym zaczyna się obcas, drewnianym, zwężającym się ku dołowi obcasem z drewna bukowego oraz dekorowaną przyszwą. Przyszwa bardzo płytka, ozdobnie wycięta, z krawędzią pierwotnie obszytą (kolorowymi nićmi?). W odległości ok. 1 cm od krawędzi zachowały się otwory po haftowanej dekoracji. Przyszwa z profilowanym dekoltem sięgała mniej więcej do połowy podbicia. XVIII wiek (opr. Anna B. Kowalska).

Dno wiadra skórzanego - Wiadra takie należały do podstawowego wyposażenia gaśniczego w XVIII–XIX wieku. Wykonywano je z grubej skóry – z kilku trapezowatych części zszywanych ściegiem krytym oraz okrągłego dna wzmacnianego dodatkowo krzyżującymi się paskami. Wnętrze wyłożone było tkaniną lnianą, która w kontakcie z wodą stawała się nieprzepuszczalna. XVIII–XIX wiek (opr. Anna B. Kowalska).

Kołnierzyk - Prawdopodobnie jedwabny kołnierzyk nakładany na szyję i ściągany jedwabną tasiemką pod brodą. Nie był przyszyty do sukni, z którą był prawdopodobnie noszony. XVII–XVIII wiek (opr. Jerzy Maik).

Kontakt

Muzeum Narodowe w Szczecinie
ul. Staromłyńska 27
70-561 Szczecin

tel. (+48) 91 431 52 00
fax (+48) 91 431 52 04
lp.nicezczs.muezum@oruib

NIP 851-00-13-721

logo bip color

Dofinansowano ze środków finansowych budżetu Województwa Zachodniopomorskiego

Polityka prywatności | Informacja o wykorzystaniu plików cookie | Oświadczenie o dostępności